Μάθημα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Πληροφορίες Μαθήματος
Τίτλος ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ / Social Medicine
Κωδικός ΙΑ0294
Σχολή Επιστημών Υγείας
Τμήμα Ιατρικής
Κύκλος / Επίπεδο 1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος Διδασκαλίας Εαρινή
Υπεύθυνος/η Θεόδωρος Δαρδαβέσης
Κοινό Όχι
Κατάσταση Ενεργό
Course ID 200000292

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Ιατρικής (2014-2019)

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
Κατεύθυνση Τύπος Παρακολούθησης Εξάμηνο Έτος ECTS
Κορμός Υποχρεωτικό 6 3 4

Πληροφορίες Τάξης
Τίτλος ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ
Ακαδημαϊκό Έτος 2019 – 2020
Περίοδος Τάξης Εαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία 2
Class ID
600150405
Τμήμα Διδάσκοντες
1. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ-ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚ

Πρόγραμμα Τάξης

Κτίριο Ιατρικής (αμφιθέατρο)
Όροφος Όροφος 1
Αίθουσα ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Β (73)
Ημερολόγιο Δευτέρα 14:00 έως 15:00
Κτίριο Ιατρικής (αμφιθέατρο)
Όροφος Όροφος 1
Αίθουσα ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Β (73)
Ημερολόγιο Τετάρτη 14:00 έως 15:00
Τύπος Μαθήματος
  • Υποβάθρου
  • Γενικών Γνώσεων
Κατηγορία Μαθήματος
Γενικού Υποβάθρου
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Ορισμοί και στόχοι της κοινωνικής και προληπτικής ιατρικής

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στα εξής ερωτήματα:

1. Ποιο είναι το περιεχόμενο και οι στόχοι της πρόληψης και της προαγωγής της υγείας;
2. Ποια πεδία της ιατρικής επιστήμης καλύπτουν οι κλάδοι της κοινωνικής και της προληπτικής Ιατρικής;
3. Τι είναι η πρωτογενής και τι η δευτερογενής και τριτογενής πρόληψη;
4. Ποιος είναι ο ορισμός της Δημόσιας Υγείας και ποια είναι τα απαραίτητα συστατικά της;
5. Σε ποια σημεία επικεντρώνονται οι κύριοι στόχοι του Π.Ο.Υ. για την υγεία στον 21ο αιώνα;
6. Ποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα παρουσιάζουν οι δείκτες υγείας στην Ευρώπη;

–––––––––––––

Επιδημιολογία: σχεδιασμός και μεθοδολογία έρευνας

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στα εξής ερωτήματα:

1. Ποιος είναι ο ορισμός και τα πεδία εφαρμογής της επιδημιολογίας;
2. Τι είναι η μελέτη κοόρτης πως εφαρμόζεται, ποιοι παράγοντες θεωρούνται συγχυτικοί, πως αναλύονται τα δεδομένα και πως ερμηνεύονται τα αποτελέσματά της;
3. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μελέτης κοόρτης;
4. Τι είναι οι συγχρονικές μελέτες και σε ποιους τύπους διακρίνονται, πως εφαρμόζονται και από ποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα χαρακτηρίζονται;
5. Τι είναι οι μελέτες ασθενών - μαρτύρων, πως εφαρμόζονται, πως αναλύονται και ερμηνεύονται τα αποτελέσματά τους και από ποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα χαρακτηρίζονται;
6. Τι είναι οι παρεμβατικές μελέτες, ποια είναι τα κύρια στοιχεία τους και ποια ηθικά ζητήματα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την εφαρμογή τους;
7. Τι είναι οι τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές, σε ποιες φάσεις και τύπους διακρίνονται και πως εφαρμόζονται;

–––––––––––––

Μετα-ανάλυση

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στα εξής ερωτήματα:

1. Τι είναι η μετα-ανάλυση;
2. Ποιοι είναι οι στόχοι της μετα-ανάλυσης και πως εφαρμόζεται;
3. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της μετα-ανάλυσης;

–––––––––––––

Προαγωγή υγείας και ποιότητα ζωής:
σχεδιασμός και αξιολόγηση των παρεμβάσεων

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στις εξής ερωτήσεις:

1. Πως συναρτάται η πρόληψη με τις συμπεριφορές υγείας;
2. Τι είναι ο προ-συμπτωματικός έλεγχος και πότε εφαρμόζεται;
3. Πως ορίζεται η έννοια ποιότητα ζωής και ποιοι είναι οι αντικειμενικοί και οι ειδικοί δείκτες μέτρησής της;
4. Ποια είναι τα στάδια και οι αρχές μεθοδολογίας του σχεδιασμού παρεμβάσεων, προαγωγής υγείας και ποιότητας ζωής;
5. Πως καταγράφονται οι ανάγκες υγείας ενός πληθυσμού;
6. Πως αξιολογούνται τα μέτρα πρόληψης, προαγωγής υγείας και ποιότητας ζωής;

–––––––––––––

Γενική και ειδική επιδημιολογία του καρκίνου

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στις εξής ερωτήσεις:

1. Ποιος είναι ο ορισμός του καρκίνου και σε ποιες περιπτώσεις και με ποιους τρόπους μπορεί να προληφθεί, πρωτογενώς και δευτερογενώς;
2. Ποιοι είναι οι περιβαλλοντικοί καρκινογόνοι παράγοντες κινδύνου;
3. Ποιο είναι το περίγραμμα της επαγγελματικής έκθεσης σε καρκινογόνες ουσίες;
4. Ποιος είναι ο βαθμός επίδρασης της κληρονομικότητας στην εκδήλωση του καρκίνου;
5. Ποιοι παράμετροι συνεισφέρουν στην ταυτοποίηση των καρκινογόνων;
6. Ποια μεθοδολογία εφαρμόζεται στο πλαίσιο της έρευνας για την επιδημιολογία του καρκίνου;
7. Ποιες είναι οι τάσεις του καρκίνου σε επίπεδο χρόνου, φυλής, καθώς και σε εθνικό και διεθνές επίπεδο;
8. Ποια είναι τα ειδικότερα χαρακτηριστικά επιλεγμένων μορφών καρκίνου (Μαστού, Ωοθηκών, Τραχήλου της μήτρας, Ενδομητρίου, Παχέος εντέρου, Παγκρέατος, Προστάτη, Στοματικής κοιλότητας - φάρυγγα - οισοφάγου, Ουροδόχου κύστης, Νεφρού, Όρχεων, Δέρματος, Αιμοποιητικού συστήματος, Στομάχου, Πνεύμονα - βρόγχων και Ήπατος);

–––––––––––––

Γενική επιδημιολογία και πρόληψη λοιμωδών νοσημάτων

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στις εξής ερωτήσεις:

1. Ποια είναι τα γενικά και ειδικότερα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά των λοιμωδών νοσημάτων;
2. Σε τι αφορά η επιδημιολογική εποπτεία - επιτήρηση;
3. Ποιοι είναι οι γενικοί τρόποι πρόληψης και ελέγχου των λοιμωδών νοσημάτων;
4. Ποιοι είναι παράγοντες που συνεισφέρουν στην ανοσοποίηση του ανθρώπου;
5. Ποια εμβόλια χρησιμοποιούνται σε ενήλικα άτομα;

–––––––––––––

Επιδημιολογία επιλεγμένων λοιμωδών νοσημάτων

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στις εξής ερωτήσεις:

1. Ποια είναι τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά των λοιμώξεων, στις οποίες εφαρμόζονται προγράμματα εμβολιασμών;
2. Ποιες είναι οι ιογενείς λοιμώξεις, οι οποίες συνεισφέρουν στην εκδήλωση ηπατίτιδας;
3. Ποια είναι τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά των ηπατίτιδων, ποια είναι τα ενδεικνυόμενα μέτρα πρόληψης και σε τι αφορά η επιδημιολογική τους επιτήρηση;
4. Ποιες είναι οι λοιμώξεις, οι οποίες συνεισφέρουν στην εκδήλωση μηνιγγίτιδας;
5. Ποια είναι τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της μηνιγγιτιδοκοκκικής, πνευμονικής και νεογνικής μηνιγγίτιδας, καθώς και του αιμόφιλου ινφλουέντζας b, ποια είναι τα ενδεδειγμένα μέτρα πρόληψης και σε τι αφορά η επιδημιολογική τους επιτήρηση;
6. Ποια είναι τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, ποια είναι τα ενδεικνυόμενα μέτρα πρόληψης και σε τι συνίσταται η επιδημιολογική επιτήρηση για κάθε περίπτωση;
7. Ποια είναι τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά του AIDS, ποια είναι τα ενδεικνυόμενα μέτρα πρόληψης και σε τι αφορά η επιδημιολογική του επιτήρηση;
8. Ποιες είναι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και ποια τα κύρια επιδημιολογικά τους χαρακτηριστικά;
9. Ποια είναι τα ενδεικνυόμενα μέτρα πρόληψης των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος και σε τι συνίσταται η επιδημιολογική επιτήρηση μιας εκάστης εξ αυτών;
10. Ποια είναι τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά, τα ενδεικνυόμενα μέτρα πρόληψης και επιδημιολογικής επιτήρησης των ζωοανθρωπονόσων;
11. Ποιες είναι οι σπάνιες στην Ελλάδα ή εισαγόμενες από ενδημικές περιοχές λοιμώξεις, ποια είναι τα κύρια επιδημιολογικά τους χαρακτηριστικά, ποια είναι τα ενδεικνυόμενα μέτρα πρόληψης και σε τι αφορά η επιδημιολογική τους επιτήρηση;

–––––––––––––

Επιδημιολογία και πρόληψη στεφανιαίας νόσου

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στις εξής ερωτήσεις:

1. Ποια είναι τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της στεφανιαίας νόσου;
2. Ποιοι είναι οι τροποποιήσιμοι και μη παράγοντες κινδύνου;
3. Σε ποια μέτρα συνίσταται η πρόληψη της στεφανιαίας νόσου;

–––––––––––––

Ατυχήματα

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στις εξής ερωτήσεις:

1. Ποιος είναι ο ορισμός, η ταξινόμηση και η συχνότητα των ατυχημάτων;
2. Ποια είναι τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά και τα μέτρα πρόληψης των ατυχημάτων κατά τις μεταφορές (τροχαία, σιδηροδρομικά, αεροπορικά και θαλασσίων μέσων μεταφοράς);

–––––––––––––

Κάπνισμα

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στις εξής ερωτήσεις:

1. Για ποιους λόγους το κάπνισμα έχει αναχθεί ως ένα μείζον ιατροκοινωνικό πρόβλημα;
2. Ποια είναι τα συστατικά του καπνού;
3. Ποιοι παράγοντες συνεισφέρουν στο κάπνισμα;
4. Ποιες είναι οι επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία;
5. Τι είναι το παθητικό κάπνισμα και ποιες οι επιδράσεις του στην υγεία των μη καπνιστών;
6. Ποιες είναι οι επιπτώσεις του καπνίσματος κατά την εγκυμοσύνη;
7. Ποια μέτρα συνεισφέρουν στη διακοπή του καπνίσματος και σε ποια σημεία επικεντρώνονται οι στόχοι των αντικαπνιστικών εκστρατειών;

–––––––––––––

Αλκοολισμός

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στις εξής ερωτήσεις:

1. Ποιος είναι ο ορισμός και τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά του αλκοολισμού;
2. Ποιες είναι οι επιπτώσεις στην υγεία και ποιες οι ευρύτερες κοινωνικές συνέπειες του αλκοολισμού;
3. Με ποια μέτρα προλαμβάνεται και πως αντιμετωπίζεται θεραπευτικά ο αλκοολισμός;

–––––––––––––

Δημογραφία

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στις εξής ερωτήσεις:

1. Ποιος είναι ο ορισμός και η χρησιμότητα της Δημογραφίας;
2. Ποιες είναι οι πηγές άντλησης ιατροδημογραφικών στοιχείων;
3. Ποιοι είναι οι κύριοι ιατροδημογραφικοί δείκτες, τι εκφράζουν, πως υπολογίζονται και από ποιους παράγοντες επηρεάζονται;
4. Ποια είναι τα μέτρα τόνωσης της γεννητικότητας;
5. Ποιες είναι οι φάσεις της δημογραφικής ωρίμανσης;
6. Σε τι αφορά το δημογραφικό πρόβλημα στη σύγχρονη εποχή;
7. Ποιες είναι οι δημογραφικές εξελίξεις στην Ελλάδα;
8. Ποιες είναι οι τυπικές μορφές της πληθυσμιακής πυραμίδας;
9. Σε τι αφορούν οι προτυποποιήσεις και ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους;
10. Τι είναι ο μέσος όρος ζωής;

–––––––––––––

Οικογενειακός προγραμματισμός - Αντισύλληψη

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στα εξής ερωτήματα:

1. Ποιες είναι οι βασικές αρχές, οι στόχοι και οι υπηρεσίες του οικογενειακού προγραμματισμού;
2. Με ποιους τρόπους συνεισφέρει ο οικογενειακός προγραμματισμός στη μείωση των αμβλώσεων, καθώς και στην προστασία της υγείας της μητέρας και του παιδιού;
3. Τι είναι η αντισύλληψη και ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούν οι μέθοδοι αντισύλληψης;
4. Ποιες είναι οι μέθοδοι αντισύλληψης και ποια τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εφαρμογής μιας εκάστης εξ αυτών;
5. Ποια είναι η αποτελεσματικότητα των μεθόδων αντισύλληψης;

–––––––––––––

Ανισότητες στην υγεία

Διαβάζοντας το κεφάλαιο αυτό, θα σας δοθεί η δυνατότητα απαντήσεων στα εξής ερωτήματα:

1. Ποια είναι η επίδραση κοινωνικών, οικονομικών και δημογραφικών παραμέτρων στην υγεία;
2. Για ποιους λόγους η ανεργία θεωρείται παράγοντας πρόκλησης ασθενειών;
3. Με ποιους τρόπους αντιμετωπίζονται οι ανισότητες στην υγεία;

Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Λήψη αποφάσεων
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
Περιεχόμενο Μαθήματος
1. Ορισμοί και στόχοι της κοινωνικής και προληπτικής ιατρικής
2. Επιδημιολογία: σχεδιασμός και μεθοδολογία έρευνας - Μετα-ανάλυση
3. Προαγωγή υγείας και ποιότητα ζωής: σχεδιασμός και αξιολόγηση των παρεμβάσεων
4. Γενική και ειδική επιδημιολογία του καρκίνου
5. Γενική επιδημιολογία και πρόληψη λοιμωδών νοσημάτων
6. Επιδημιολογία επιλεγμένων λοιμωδών νοσημάτων
7. Επιδημιολογία και πρόληψη στεφανιαίας νόσου
8. Ατυχήματα
9. Κάπνισμα
10. Αλκοολισμός
11. Δημογραφία
12. Οικογενειακός προγραμματισμός - Αντισύλληψη
13. Ανισότητες στην υγεία

Λέξεις Κλειδιά
προληπτική & κοινωνική ιατρική
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
Δραστηριότητες Φόρτος Εργασίας ECTS Ατομικά Ομαδικά Erasmus
Διαλέξεις 26 1
Φροντιστήριο 26 1
Σύνολο 52 2
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
A. Κοινωνική και Προληπτική Ιατρική Μ. Αρβανιτίδου-Βαγιωνά, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2009 (Κωδικός στο «Εύδοξος» 17364, ISBN 978-960-12-1819-9) και Σημειώσεις των Μελών ΔΕΠ του Εργαστηρίου Υγιεινής.
B. Προληπτική Ιατρική και Δημόσια Υγεία, Τριχόπουλος Δ., Καλαποθάκη Β., Πετρίδου Ε., Εκδόσεις Ζήτα, Αθήνα 2000 και Σημειώσεις των Μελών ΔΕΠ του Εργαστηρίου Υγιεινής
Τελευταία Επικαιροποίηση
05-07-2013

Επικοινωνία

Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστημιούπολη ΑΠΘ, T.K. 54124, Θεσσαλονίκη
 

Συνδεθείτε

Το τμήμα Ιατρικής στα κοινωνικά δίκτυα.
Ακολουθήστε μας ή συνδεθείτε μαζί μας.