The english version of the website is under development. Wherever text appears in Greek, it means it has not been translated yet.

Υφηγητές της Ιατρικής Σχολής

ΥΦΗΓΗΤΕΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. ΚΑΙ Ο ΤΟΜΕΑΣ Β.Ε.Π.Ι.

Ο γερμανικής προέλευσης θεσμός του Υφηγητή θεσπίστηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας το 1837 στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με πρωτοβουλία του Όθωνα και των Βαυαρών συνεργατών του. Το 1911 η Κυβέρνηση του Ε. Βενιζέλου αποφάσισε την κατάργηση του θεσμού, ο οποίος, όμως, επανήλθε το 1922 με το νόμο 2905.

Το 1932 ο νόμος 5343 επανεξετάζοντας το θέμα των Υφηγεσιών, καθόρισε σαφώς ότι «ως Υφηγητής διορίζεται ο κάτοχος διδακτορικού διπλώματος, που θα δημοσιεύσει πρωτότυπη ειδική επί Υφηγεσία πραγματεία και θα υποστεί δοκιμασία ενώπιον της αρμοδίας Σχολής».

Το 1982 ο νόμος πλαίσιο 1268 για την ανώτατη παιδεία κατάργησε εκ νέου το θεσμό του Υφηγητή, προσέφερε, όμως, τη δυνατότητα στους επιστήμονες εκείνους των οποίων η σχετική αίτηση είχε γίνει ήδη αποδεκτή από τη Σχολή, να προχωρήσουν στην ολοκλήρωση της διαδικασίας απόκτησης τίτλου Υφηγητή. Σύμφωνα πάντα με το νόμο 1268/1982 όλοι οι Υφηγητές αποκαλούνται πλέον Άμισθοι Επίκουροι Καθηγητές.

Η καθιέρωση του θεσμού του Υφηγητή στην Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ., που θεωρήθηκε ότι μπορεί να συμβάλλει θετικά στην εκπαίδευση των φοιτητών και στη γενικότερη λειτουργία της Σχολής, αποτέλεσε για πρώτη φορά αντικείμενο συζήτησης στη συνεδρίαση του Σώματος των Καθηγητών της Σχολής, που πραγματοποιήθηκε στις 21 Μαΐου 1943.

Η πρώτη αναγόρευση Υφηγητή, που πραγματοποιήθηκε στην Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ., ήταν αυτή του χειρουργού Νικολάου Αναγνωστίδη. Στη συνεδρίαση της Σχολής της 16ης Μαΐου 1944 ο υποψήφιος ανέπτυξε το θέμα της Υφηγεσίας του, που ήταν «Περί εκτεταμένων εγκαυμάτων και βασικών αρχών θεραπείας τους». Αμέσως μετά ορίστηκαν στον υποψήφιο τα προβλεπόμενα τρία θέματα, από τα οποία θα επέλεγε το ένα, για να το αναπτύξει δημόσια σε μορφή πανεπιστημιακής διδασκαλίας. Στη συνεδρίαση της Σχολής της 19ης Απριλίου 1944 μετά τη δημόσια ανάπτυξη του προβλεπόμενου από το νόμο μαθήματος και ύστερα από ευρεία συζήτηση, ο Νικόλαος Αναγνωστίδης, αναγορεύτηκε Υφηγητής Χειρουργικής και πρώτος Υφηγητής της Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.

Τα επόμενα πενήντα (50) περίπου χρόνια και μέχρι την εφαρμογή του νόμου πλαίσιου για την παιδεία πραγματοποιήθηκαν στην Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ. 262 συνολικά αναγορεύσεις Υφηγητών. Εξ’ αυτών οι ένδεκα (11) Υφηγεσίες (4,2%) εκπονήθηκαν σε έδρες της Σχολής, που εντάχθηκαν μετά το 1982 ως Εργαστήρια στον Τομέα Β.Ε.Π.Ι. του Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ. (Πίνακας 1).

Α/Α ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ Α/Α ΥΦΗΓΗΤΕΣ Α/Α ΜΗΤΡΩΟΥ ΣΧΟΛΗΣ
Πίνακας 1. Ονομαστική κατανομή των Υφηγητών της Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. της περιόδου 1942-1982 κατά προέλευση Υφηγεσίας από Εργαστήρια που είναι ενταγμένα σήμερα στον Τομέα Β.Ε.Π.Ι., κατά διατελέσαντες Διευθυντές των Εργαστηρίων και κατά αύξοντα αριθμό Υφηγεσίας του Μητρώου Υφηγητών της Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.
1 ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Τρακατέλλης Α. 1 Δημητριάδου Αφροδίτη 169
2 Γαρδίκη-Κουίδου Παρασκευή 170
2 ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Χατζηβασιλείου Γρ. 1 Τερζής Αργύριος 13
3 ΥΓΙΕΙΝΗΣ Εδιπίδης Θ. 1 Νίτσας Κωνσταντίνος 75
2 Βλάχος Δημήτριος 124
3 Κατσουγιαννόπουλος Βασίλειος 135
4 Κεραμιδά-Καραμήτσου Πηνελόπη 166
3 ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Παπαπαναγιώτου Ι. 1 Παπαβασιλείου Περικλής 146
2 Δουμπόγιας Ιωάννης 173
3 Αντωνιάδης Φ. Αντώνιος 227
4 Κυριαζοπούλου-Δαλαΐνα Βασιλική 232

Ειδικότερα, τα ονόματα των Υφηγητών, που εκπόνησαν τις πραγματείες τους σε Έδρες προδρόμους Εργαστηρίων που είναι σήμερα ενταγμένα στον Τομέα Β.Ε.Π.Ι., με τους αντίστοιχους τίτλους της Υφηγεσίας και κατά σειρά αναγόρευσης, είναι τα εξής:

1. Τερζής Αργύριος: «Τα δημογραφικά δεδομένα της τελευταίας πενταετίας 1949-1953 και η σημερινή θέσις του ελληνικού πληθυσμού».

2. Νίτσας Β. Κωνσταντίνος: «Μελέτη επί της εις μολύβδου περιεκτικότητος βρωσίμων φυτών εν σχέσει προς την δι’ ενώσεων μολύβου ρύπανσιν της ατμόσφαιρας».

3. Βλάχος Κ. Δημήτριος: «Η ρύπανσις της ατμόσφαιρας. Μέτρησις εις την πόλιν της Θεσσαλονίκης κατά τα έτη 1971 και 1972».

4. Κατσουγιαννόπουλος Χ. Βασίλειος: «Βιομετρία της βρεφικής θνησιμότητος. Η ελληνική πραγματικότητα».

5. Παπαβασιλείου Α. Περικλής: «Ορολογική διακρίβωσις του αντιγόνου Ο στελεχών Ε. coliαπομονωθέντων εξ ουρολοιμώξεων και εκ διαφόρων παθολογικών υλικών».

6. Κεραμιδά-Καραμήτσου Πηνελόπη: «Χορήγηση εμβολίου ερυθράς σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Παρακολούθηση της ανοσολογικής απαντήσεως και της παραμονής των αντισωμάτων μετά ένα έτος. Σύγκριση μεταξύ των στελεχών RA 27/3 και HPV 77 DESτου εμβολίου ερυθράς».

7. Δημητριάδου Αφροδίτη: «Μεταβολές της δεϋδρογονάσης της 6-φωσφορικής γλυκόζης των ερυθροκυττάρων του ανθρώπου κατά τον καταβολισμό της».

8. Γαρδίκη-Κουίδου Παρασκευή: «Μελέτη στη δεϋδρογονάση των 6-φωσφορικών εξοζών ΙΙΙ. Δομή-Υπομονάδες των διαφόρων μορφών του ενζύμου του ήπατος επιμύων»

9. Δουμπόγιας Ιωάννης: «L μορφαί μικροβίων. Συμβολή εις την διερεύνησιν της σημασίας αυτών επί των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος».

10. Αντωνιάδης Φ. Αντώνιος: «Έρευνα επί των επιδημικών αιμορραγικών πυρετών στην Ελλάδα. (Κριμαϊκός αιμορραγικός πυρετός και Κορεατικός αιμορραγικός πυρετός)».

11. Κυριαζοπούλου-Δαλαΐνα Βασιλική: «Ορολογική έρευνα επί της ανοσίας του πληθυσμού της Βορείου Ελλάδος κατά της πολιομυελίτιδος».

Το σύνολο των ένδεκα (11) Υφηγητών, που εκπόνησαν τις πραγματείες τους σε Έδρες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, προδρόμους Εργαστηρίων, τα οποία είναι σήμερα ενταγμένα στον Τομέα Β.Ε.Π.Ι. του Τμήματος Ιατρικής, διακρίθηκαν είτε ως μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, είτε σε άλλες θέσεις που ανέλαβαν:

Ο Αργύριος Τερζής υπήρξε ο πρώτος Επιμελητής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. και για ένα βραχύ διάστημα Διευθυντής του. Επί σειρά ετών και μέχρι τη συνταξιοδότησή του δίδαξε στην Οδοντιατρική Σχολή Α.Π.Θ. το μάθημα της Μικροβιολογίας.

Ο Κωνσταντίνος Νίτσας υπήρξε στενός συνεργάτης, επί σειρά ετών, του Καθηγητή της Υγιεινής και Μικροβιολογίας Γρ. Χατζηβασιλείου και στη συνέχεια του Καθηγητή Υγιεινής Θ. Εδιπίδη.

Ο Δημήτριος Βλάχος, που απεβίωσε νεότατος, υπήρξε εντεταλμένος Υφηγητής του Εργαστηρίου Υγιεινής με σημαντική συνεισφορά στους τομείς της υγιεινής της βιομηχανίας και της ρύπανσης του περιβάλλοντος.

Ο Βασίλειος Κατσουγιαννόπουλος υπήρξε επιμελητής του Εργαστηρίου Υγιεινής του Α.Π.Θ., άμισθος Υφηγητής του μαθήματος «Υγιεινή», εκλέχτηκε Καθηγητής Υγιεινής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ολοκλήρωσε τη θητεία του ως Καθηγητής και Διευθυντής του Εργαστηρίου Υγιεινής του Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ.

Ο Περικλής Παπαβασιλείου, που ανήκε στην ομάδα των πρώτων αποφοίτων της Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ., υπήρξε αρχικά συνεργάτης του Καθηγητή Υγιεινής και Μικροβιολογίας Γρ. Χατζηβασιλείου. Στη συνέχεια υπήρξε στενός συνεργάτης του Καθηγητή Μικροβιολογίας Ι. Παπαπαναγιώτου, τον οποίο διαδέχθηκε, μετά την συνταξιοδότησή του, στη διεύθυνση του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας του Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ. ως Αν. Καθηγητής Μικροβιολογίας του Α.Π.Θ.

Η Πηνελόπη Κεραμιδά-Καραμήτσου υπήρξε στενή συνεργάτιδα του Καθηγητή Υγιεινής Θ. Εδιπίδη και θήτευσε ως Επιμελήτρια στο Εργαστήριο Υγιεινής μέχρι το 1979.

Η Αφροδίτη Δημητριάδου-Βαφειάδου υπήρξε στενή συνεργάτιδα του πρώτου Καθηγητή της Βιολογικής Χημείας Α. Χρηστομάνου, όπως επίσης και του διαδόχου του Καθηγητή Α. Τρακατέλλη. Διήλθε όλες τις βαθμίδες της ακαδημαϊκής ιεραρχίας και ολοκλήρωσε τη θητεία της ως Καθηγήτρια και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Βιολογικής Χημείας Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ.

Η Παρασκευή Γαρδίκη-Κουίδου υπήρξε στενή συνεργάτιδα τόσο του πρώτου Καθηγητή Βιολογικής Χημείας Α. Χρηστομάνου, όσο και του διαδόχου του Καθηγητή Α. Τρακατέλλη. Θήτευσε, επί σειρά ετών, στο Εργαστήριο Βιολογικής Χημείας του Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ. και αποχώρησε από την ενεργό πανεπιστημιακή δράση στη βαθμίδα της Αν. Καθηγήτριας Βιολογικής Χημείας του Α.Π.Θ.

Ο Ιωάννης Δουμπόγιας υπήρξε στενός συνεργάτης του Καθηγητή Μικροβιολογίας Ι. Παπαπαναγιώτου. Διήλθε όλες τις βαθμίδες της ακαδημαϊκής ιεραρχίας και ολοκλήρωσε τη θητεία του ως Καθηγητής και Διευθυντής του Πανεπιστημιακού Εργαστηρίου Μικροβιολογίας του Γ.Ν.Θ. «Α.Χ.Ε.Π.Α.»

Ο Αντώνιος Φ. Αντωνιάδης υπήρξε στενός συνεργάτης του Καθηγητή Μικροβιολογίας Ι. Παπαπαναγιώτου. Διήλθε όλες τις βαθμίδες της ακαδημαϊκής ιεραρχίας και ολοκλήρωσε τη θητεία του ως Καθηγητής και Διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας του Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ., το οποίο κατά τη διάρκεια της καθηγεσίας του μετονομάστηκε σε Α’ Εργαστήριο Μικροβιολογίας.

Τον κύκλο των ένδεκα (11) Υφηγητών ολοκληρώνει η Βασιλική Κυριαζοπούλου-Δαλαΐνα, στενή συνεργάτιδα του Καθηγητή Μικροβιολογίας Ι. Παπαπαναγιώτου. Διήλθε όλες τις βαθμίδες της ακαδημαϊκής ιεραρχίας και ολοκλήρωσε τη θητεία της ως Καθηγήτρια και Διευθύντρια του Β’ Εργαστηρίου Μικροβιολογίας του Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ., η ίδρυση και οργάνωση του οποίου υπήρξε προσωπικό της επίτευγμα.

Εκτός των προαναφερθέντων Υφηγητών κρίνεται σκόπιμη η αναφορά στις Υφηγήτριες της Ιατρικής Σχολής Αντιγόνη Εμμανουηλίδη-Αρσένη και Ιωάννα Ντόζη.

Η Αντιγόνη Εμμανουηλίδου-Αρσένη ήταν ιατρός Υγιεινολόγος-Μικροβιολόγος και η πρώτη γυναίκα που αναγορεύτηκε Υφηγήτρια της Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Το θέμα της Υφηγεσίας της ήταν «Οι ορότυποι της Escherichia coli. Διαχωρισμός αυτών εις τύπους και αναζήτησις ειδικών αντισωμάτων εν τω ορω των ανθρώπων. Κλινική και Επιδημιολογική σημασία τούτων». Εκπονήθηκε στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας του Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών «Η Αγία Σοφία», που διευθύνονταν από την ίδια και είχε ως εισηγητή της Υφηγεσίας της τον Καθηγητή Υγιεινής και Μικροβιολογίας Γρηγόριο Χατζηβασιλείου.

Η Ιωάννα Ντόζη ήταν ιατρός Μικροβιολόγος και υπήρξε η δεύτερη γυναίκα που αναγορεύτηκε Υφηγήτρια της Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Το θέμα της Υφηγεσίας της ήταν «Ενέργεια της Ν-α, α τριμεθυλφαινεθυλαμίνης (μεφεντερμίνης) και της θειϊκής [2-(οκταϋδρο-Ι-α) ωκινυλαιθυλ] γοναδινίνης (γονανεθιδίνης) επί της θερμοκρασίας του ορθού κονίκλου». Προέρχονταν από το Εργαστήριο της Πειραματικής Φαρμακολογίας του Α.Π.Θ., που τελούσε υπό την διεύθυνση του Καθηγητή Γεωργίου Λογαρά και είχε ως εισηγητή της Υφηγεσίας τον ίδιο.

Η Ιωάννα Ντόζη επί 40 και πλέον έτη θήτευσε στην Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ. σε διάφορες θέσεις, με κορυφαία αυτή της Καθηγήτριας Βιολογίας και Διευθύντριας των Α΄ και Β΄ Εργαστηρίων Γενικής Βιολογίας του Τομέα Β.Ε.Π.Ι.

Ο θεσμός της Υφηγεσίας έχει καταργηθεί στην Ελλάδα προ πολλών ετών. Είναι, όμως, γεγονός ότι η διαδικασία της απόκτησης του τίτλου του Υφηγητή συνεισέφερε στην επιστημονική ωρίμανση του κατόχου του και αποτελούσε μία αυστηρή και κατά τεκμήριο αντικειμενική δοκιμασία αξιολόγησής του. Επίσης, η απόκτηση του τίτλου του Υφηγητή προσέδιδε κύρος και άνοιγε τους ορίζοντες για τη διεκδίκηση θέσεων στο χώρο της ανώτατης παιδείας.

Θ.Ι. Δαρδαβέσης

Contact

Secretariat of the School of Medicine
 

Connect

School of Medicine's presence in social networks
Follow Us or Connect with us.